report - or5071a

(no speaker)

• {innledende bemerkninger}

rana_ma_01

• ja de e sku fårtæL omm de en gammeL kone så bodd her på gårn # ee å såmm e bruk å va å høgg ve åt
• å ho # ha vøri i Amerika så ho va et intresanngt mennesje menn di gammle # såmm dåkk vet demm va nå en del åvertruisk
• å ho førtærde omm ee unnesjosjføLLk å å denn slakks # å i Amerika så va ho å snakke me en spiritisst å der skolle ho få vete ee
• tenng såmm ho spoL ette bLannt annæ på nabogårn her de kalles blakkadarn en mil åvaførr her der
• bodd føLLk å nå dæmm reist derifrå så ee så grov dæmm ne kvernsteinan førr ee att ikkje nånn sku få ølægg dem hæller finn dæmm menn ho spord speritisst'n
• å de e meg førtærd att ho fårkLara de så nøyakkti att dæmm dæmm jækk på denn pLass'n så ho ha beskreve å grov opp der å fannt demm
• ellesj så sa ho de var så mykkje unnesjjorsjføLLk her i Svarrdisdarn att nårr ho jekk borrtåver åkran så hørd ho bærre ke demm # s- snerra atte # {uforståelig} [latter]
• å # viss de kåmm borrt nån tinng så sa ho de de va ikkje lønnt å leit etter de førr då ha di unnerjordisske tatt de menn dæmm
• ha de bare te lånns å nårr dæmm va færdi me de så kåmm dæmm ijenn me de så n fann de # såmm regel på sama pLass
• ee # de va en a- en aan telldragels såmm hennt her på gårn menn de hær e jo lanngt ti sia så e har jo bærre fø- ee hørrt de uta di ellstan
• såmm e minnes å førtærde # de de kåmm en luffar oppijønå ee Røvassdarn å ee
• ee hann kåmm hit # te Svarrtisdarn åg så å her hadde hann gådd åvaførr husan opp i lia # å sett va føLLke dræiv på me
• å då ha ann fånne ut de att dæmm sku på slått'n å nårr nårr mannskape va reist på slått'n å ee slåtta brukes mykje # i denn ti å kunn vær lanngt borrte så de va lanng veg dit
• så jækk hann ne te gårn å så kåmm hann seg inn i stabure å der hadde dæmm lager ut ta mat å divæssje å mællk å ryme å kjøt å læffse
• å å to se te rettes så så va de ee ma'n på gårn denn denn såmm hadde jett joLa ifrå se te søn'n hann heite
• ee M1 # å då va n ut å då hørrd ann att der va nån borrti bure # å så jækk hann borrtåver å så ropa hann att viss de va kjuva i bure så mått dæmm pass seg å så nemmte hann opp all di hær drænngan +[leende]
• menn dæ luffern hann hadde sett de att dæmm va føørn sinn veg så hann sa de att
• du ska bærre pass deg såmm e ute så ska vell e pass meg # så hann to se go ti å
• å fåsjynnt se å to me se de hann trenngt å så skulle hann gå åver antagele te næsste bebyggels åt Beiern
• menn du veit ee dæmm senne jetargut'n å borrt åt mannskape så dæmm fækk greia på de hær å så vassjla dæmm lænnsmaan
• å å hann kåmm då ee ommgående så snart så hann kunn å å føsjtærrka me frivillie så to demm ætte de hær luffern
• å ee de kalles Brunnbakken på åverganngen imella Svarrtisdarn å BLakkadarn der såg dæmm hann på lanng avstann mænn hann bar på ei økks så så dæmm mått vær litt fåsjekkti me å gå innpå hann
• menn ommsider så varrt hann trøytt å sætt seg attme en stein å der hållt hann på å dubbe a # å så spranng dæmm framm å avrigga hann å
• tok hann te fannge så så sjønna nå hann va så vennta så hann ee va ovellig å gå
• så høgg dæmm to {uforståelig} å # å batt hann på
• menn du veit de dær trannsport'n de varrt no så såmm så så nårr demm ha bør ei stunn på hann så sa hann de att vill demm slæpp hann læus [leende-] ska hann prøv [-leende] # å gå sjøL
• å hann varrt da brennga te bøggda å der måtte han vell jær rede førr sine synnder å de va en pLass så kalles Sannesås'n
• der fækk han då fritt opphall førr # i di dage så var straffutmåLinga nokkså strænng de de e de så e ha hørrt uta di så levvd på denn ti så denn dær historien denn e iallfall sannfærdi

ep + rana_ma_01

• 1: er det mye loffere oppover # traktene her da?
  2: * [latter] [leende-] n- næi ikkje ikkje [-leende]

rana_ma_01

• ee ikkje ikkje nu væit du sia de varrt [pron=uklart-] væg no kjæmm [-pron=uklart] # menn førr så så så konn de kåmm sånne

ep + rana_ma_01

• 1: ja ## åssen var det her i gamledager å bo så langt oppe fra folk da før det kom veg og?
  2: * m m [pron=me-] ja

rana_ma_01

• ikkje væg å ikkje telefon å ikkje lys å ikkje nåån tinng å ikkje brue [-pron=me]
• så de va no å få hemm nårr de va gått føre de de hovesagele så demm sko ha åmm vinntern
• ee førr å kLar se førr de kunn jo va på månesvis så demm så demm prakktisk talt ittje kunn græi å kåmm se te byen
• menn de de e allt te sin tid de de jekk nå bra de åg # menn ee vis en sku ha tatt
• en såmm æ oppvøkks'n i denn seinere ti å sætt hann på sånn betinngels de trur eg ikke hann ha kåmme ifrå # næi e tru ikke de

ep

• næi ## ee ja åssen kan du fortelle lite grann om # om isen her kanskje og # naturen omkring her om det er noe å se på?

rana_ma_01

• ee ja de føsste gånng e va her i nitt'nhunneråøllev då jekk Svarrtis'n ne te Svarrtisvattne å Svarrtisvattne ligg femm å søtti meter åver have
• no har denn brearrmen trækkt se så att de e ein å en hallv kjillometer å gå
• å no e der vørrt'n ett nytt vatt'n såmm e kåmmen framm # å de hu- de hus- eg de føssjte mann såg de å no e de vørrt'n et stort vatt'n
• å de va no # i denn tin att demm måtte rodd føsst gånnga e va her så då va de kje så månnge turissta menn i i dag så kåmmer dæmm ifrå alle værrd'ns jørner
• eg ha no nettopp snakka me ein ifrå Syd-Amerika ifrå Mekksiko hann ha kåmm dær lannge veien berre førr å se Svarrtis'n

ep

• ja ## er det noen som går oppå breen her da?

rana_ma_01

• ee ja de er m- mannge så tar turn menn ee hovesaken så går dæmm bare opp te brekannt'n førr
• di fLesstan dæmm har knappt omm ti ee ser de ut førr # mænn så er de jo en del såmm tar seg æin par daga å jør se gått kjennt på breen

ep

• så det er ikke farlig å gå innover i breen da?

rana_ma_01

• de de kann de vara førr nån daga sia så va den en svennsk dame såmm føsjlo seg en del så ho konn itte +[pron=uklart] kåmm seg ee
• ne me egen jøLLp dæmm mått ha he- [kremting] helikåppter ifrå Bodø å hennt ho menn helldivis så # jækk de no bra de vist se de nårr ho kåmm på sykhuse så var de ikke så fale
• menn ho føsjlo seg såmm sakkt en del å så va de lanngt unna så dæ ville # ee tatt ett mannskap heile heile natta å brennga ho ne
• menn ee de e jo sånne tinng såmm såmm kann henn menn # de ska jo føLLk # hellst va føsjikkti nå demm går i f- i fjelle å ta denn fårhållsregel'n

ep + rana_ma_01

• 1: ja var det var det den ee dama som vi leste om i avisa som hadde falt femm å søtti meter?
  2: * ja * a- a-

rana_ma_01

• akkorat # ja # bakom så vi ser here +[pron=uklart] # så demm kunn kje kåmm ne he- her dæmm dæmm måtte engkærn dit heller åkså ne Brunndarn
• menn du væit no ee nårr de hær helikåppteran # tar seg av sånnt så går de bra

ep + rana_ma_01

• 1: jaha ## ja jeg kan vet ikke om du kanskje kan fortelle noe om # gammal gårdsdrift eller # eller kverndrift eller sånt som hvis du har vært borti {uforståelig}
  2: * [pron=me-] ja de va denn

rana_ma_01

• denn ee k- her ee du frammpå ett sånnt vatt'n så frys de ikke så dæmm kåmm ee i f- [-pron=me]
• de hær e jo øffste gårn menn dæmm kåmm ifrå Yttern å Skonnsenng å fækk mern omm vinntern
• førr dæmm kunn benøtt denn kværna heile åre i å me de att # de fræus ikke frammpå ett sånnt utløp av ta ett vatt'n
• å å de va jo be- bruka i denn ti ee nokkså mykje der såmm dæmm ha # annledning tell de så var de vell omtrennt på vær en gåL
• å så trøsska demm ee me denn +[pron=uklart] såkallte sloga
• å å å de eineste årginalåven såmm e ijenn slik så demm bøggd demm førr to hunner år sia hann stå- står på gårn der i Svarrtisdarn å de e denn einest'n såmm er ijenn iallfall her i darn

ep

• jaha ## så det var me- var det "melet" dere kalte det?

rana_ma_01

• "mørn "

ep + rana_ma_01

• 1: "mølen" # "mølen" ja ## jaha # du har ikke vært noe borti smiing å # sånne ting?
  2: * ja * ja * [pron=me-] [latter] næi

rana_ma_01

• ee de de e ikkje så mykje menn de har dæmm åkså omtrænnt på kvar en gåL fårr å vær sjøljøLLpen vet du dæmm dæmm mått ha de å å l- lær se de å de [-pron=me]
• dæmm laga jo bøtte å dalla # {uforståelig} du veit # dæmm all væ fattig så dæmm dæmm måtte jør mæsst m- muli å kjøp # minnst muli jør mæsst mule å kjøp minnst mule # skull sku demm kLar seg
• sånn jækk de tæll ## ja e trur ee tru no kje de

(no speaker)

• {avbrudd}

rana_ma_01

• ee ja de var ee i anledning en tur eg å så en kar hann M2 vi sku ta # åver herifra å så åt Beiern denn tyvende aprill de va en sein vår å mykje sny
• å nå vi kåmm åvaførr denn gårn BLakkadarn så ha vøre bebodd før i tin
• så så vi nåkkæ ee neri bakken såmm va oppgreven å ett storrt dyr {uforståelig} to me seg å så tænngte vi att de va no væll en jærrv såmm ha greve opp en rein # så vi skolla åss t å se
• å nå vi kåmm neåver vi såg ikkje nåkka dyr menn vi såg trakk å å å en utganng # n så vi sto da der å prata å
• å såmm vi sto der vi ha kje fått orienter åss # årienterrt åss så kåmm dær en stor bjørn ut
• å sinnt såmm faan å å hann va så ner att att att vi kunne slime ee sjistavan borrtpå ryggen på hann
• ee ja å i frøkktele tenner så vi varrt no litt paff me de samme menn i å me de att vi sto still å så på skrå
• ee så forrtsætte hann menn hæ vi spærra utganngen så så ha n slijje å hann e jo kraffti førr
• førr ee femm å åtteti år sia så drap hann hesst'n her i SvaLLisdarn så hann ee hann e hannfasst
• mænn hann forrtsætt no så att de de jækk no bra eg ha kje oppnådd # å få sett hann i vill tellstann menn nårr e fækk se hann så va re nær nokk

ep

• ja ## så han for rett forbi dere han da?

rana_ma_01

• ja stræuk førbi åss å {uforståelig} # helldivis veit du stå- ha vi ha vi stie rætt føre vet du så an så kje pasasjen da

ep

• men det var rart han ikke slo likevel da?

rana_ma_01

• næi næi vi va to mann å sto {uforståelig}

ep

• han blei jo redd kanskje han òg?

rana_ma_01

• ja han betænngt se no vell på de menn du veit då ha de kje vør nå væg førbi då ha hann då ha hann {uforståelig} viss vi ha stie rett føre # ja

ep

• så det er noe bjørn oppi her da?

rana_ma_01

• næi {uforståelig} der ha kje vøre sett bjønn på mannge år de e ein så ha kåmmi frå Sværrge veit du ## å så tatt vinnterboli der
• de e +[pron=uklart] de menn de e kje mannge jivet å få se sånnt

ep + rana_ma_01

• 1: nei # jeg er veldig glad om jeg ikke får se det
  2: * næi de ska de

rana_ma_01

• [latter] ja de e så menn menn e væit d ikkje e mannge jivet å sett ett sånnt {uforståelig}

(no speaker)

• {avsluttende bemerkninger}